varlıq

varlıq
is.
1. Olma, var olma, mövcud olma; mövcudiyyət (yoxluq ziddi). Məhəbbət özü də canlı həyatdır; Onun varlığını yaşayan duyur. S. V.. «Sual» romansında çoban həyatını, gözəl mənzərələri təsvir edən Asəf Zeynallı xoş və gözəl təbiət qucağında yaşayan insan varlığındakı mənanı oxşayır. Ə. Bədəlbəyli.
2. fəls. Şüurdan asılı olmayaraq mövcud olan hər şey – maddə, maddi aləm, təbiət.
3. məc. Həqiqətdə mövcud olan şeylər, təbiət, aləm, dünya, kainat, bütün mövcudat. Varlığa güldükcə o nazlı bahar; Çiçəklər, qönçələr açır hər dilək. S. V.. Bütün varlıq, bütün kainat sanki yenidən varlanır, yenidən səslənir . . onun <şairin> gözündə işıqlanırdı. Ə. M.. // məc. Real aləm, real həyat, ictimai mühit. <C. Məmmədquluzadə> xəyalata uyan, idealların gözəlliyi ilə yaşayan, varlığa tül pərdələr dalından baxan yazıçılardan deyildi. M. İ..
4. məc. Həyat, həyat mənbəyi mənasında. Bu torpaqdır varlığımın mayası; Bu torpaqda alın təri tökmüşəm. S. Rüst..
5. məc. Qüvvət, güc, səy, cəhd mənasında. <Firidun> yalnız fəaliyyətdə, yalnız çalışmaqda bir təskinlik taparaq, bütün varlığını yenidən dərslərə və işə vermişdi. M. İ.. Bütün varlığı ilə – 1) var gücü ilə, ciddiyyətlə. Mənim dövlətimdir, mənim varımdır; Bütün varlığımla sevə bilməyim. B. Vahabzadə; 2) bütün təfərrüatı ilə, bütün incəlikləri ilə, olduğu kimi. Ana qəlbini bu dünyada hansı sənətkar bütün varlığı ilə təsvir etmişdir. S. R..
6. Bolluq, rifah. Varlığa nə darlıq. (Ata. sözü).
7. Vücud, bədən mənasında. Təliənin bütün varlığı titrədi və qız qorxdu. M. S. O.. Onun gözəlliyi, incə varlığı; Duyan ürəklərə lərzə salırdı. S. V.. Bütün varlığında bir ağrı gəzdi; Az qaldı mənliyi alışıb yana. M. R..

Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti. 2009.

Игры ⚽ Поможем решить контрольную работу

Look at other dictionaries:

  • Varliq — is a bilingual quarterly magazine in Persian and Azari Turki published in Tehran under Prof. Javad Heyat since 1979.Its main focus is on Turkic languages spoken in Iran, such as Azari, Turkmen, Qashqai, Khorasan, Sonqor, Faridan and Abivard… …   Wikipedia

  • vücud — ə. 1)var olma, mövcud olma; mövcudluq; 2) bədən, cəsəd, cisim; 3) şəxs, zat, nəfər; 4) yaradılmış, məxluq. Vücudi küll tam varlıq; vücudi mütləq mütləq varlıq …   Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında islənən ərəb və fars sözləri lüğəti

  • can — is. <fars.> 1. Dini etiqada görə, ölümlə vücuddan ayrılan qeyri maddi varlıq; ruh. Hələ canı var. – Çıxmayan cana ümid var. (Məsəl). Südlə gələn canla çıxar. (Ata. sözü). Səni canan sanıram, çıx bədənimdən, ey can! F.. Kərəm deyər: Haqq… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • həyat — is. <ər.> 1. Materiyanın hərəkətinin müəyyən inkişaf mərhələsində əmələ gələn xüsusi forması; varlıq, dirilik. Yerdə həyatın əmələ gəlməsi. – Bunları duyduqca, düşündükcə mən; Həyata, varlığa məftun oluram. S. V.. 2. Ömür. Əşrəf həyatında… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • ruh — is. <ər.> 1. İnsanın psixi aləmi, onun hiss və duyğuları, əhvali ruhiyyəsi. <Xəlilin> bir an sıxılan ürəyi haman açıldı, səbəbsiz bir nəşə ruhuna hakim oldu. Ç.. Torpağı bəzəsin bənövşə, nərgiz; Ruhuma doğmadır hər cığır, hər iz. H.… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • şeytan — is. <ər.> 1. Dini təsəvvürlərə görə şəri təmsil edən mövhum varlıq; cin, iblis (dini əfsanələrə görə mələklərdən olub, guya Adəm peyğəmbərə səcdə etmədiyinə görə göydən qovulmuş və o zamandan bəri insanları pis yollara çəkməyə çalışan bir… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • Azeri language — Infobox Language name=Azeri nativename= za. آذربایجان دیلی az. Azərbaycan dili az. Азәрбајҹан дили (in Azerbaijan) pronunciation=/azærbajʤan dili/ states= Flag|Iran, Flag|Azerbaijan, also in parts of neighboring countries such as: Flag|Georgia,… …   Wikipedia

  • Azerbaijani alphabet — In Republic of Azerbaijan, the Azerbaijani alphabet may refer to either of two alphabets used to write the Azerbaijani language: one based on the Cyrillic alphabet and the other based on the Latin alphabet. These superseded a previous version… …   Wikipedia

  • bəlləban — (Naxçıvan) kiçik uşaqları qorxutmaq üçün işlənən xəyalı varlıq …   Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti

  • dingələn — (Qazax) canlı varlıq. – Hamı köçüf, yurtdarda bir dingələn yoxdu …   Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”